اهمیت فلوراید تراپی برای کودکان
فلورایدتراپی یکی از راههای بسیار مؤثر در جلوگیری از پوسیدگی های دندانی می باشد که برای کودکان شما مفید است و لازم است هر شش ماه یکبار دندانهای کودکان خود را توسط دندانپزشک فلورایدتراپی نمایید و همچنین استفاده از فلوراید برای خود شما نیز با تجویز دندانپزشک مفید می باشد .این مطلب شما را با فلوراید تراپی و فواید آن بیشتر آشنا می کند.
فلوراید چیست؟
فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که در پوسته زمین وجود دارد و در طبیعت به وفور یافت میشود و به دو صورت استفاده می شود :
1- به صورت سیستمیک
- مثل فلوراید موجود در آب آشامیدنی
- فلوراید موجود در غذاها وسبزیجات
- فلوراید به صورت قرص که فقط با تجویز دندانپزشک امکان استفاده از ان هست .
2- به صورت موضعی
- وارنیش فلوراید
- ژل فلوراید
- فلوراید موجود در دهانشویه ها
- فلوراید موجود در خمیر دندانها
چه تفاوتی بین جذب موضعی و جذب سیستمیک فلوراید هست؟
در صورتی که فلوراید به‌صورت خوراکی از منابع مختلف وارد بدن شود، از مسیر معده-روده‌ای داخل خون سپس در استخوان‌ها و دندانها انباشته یا از طریق کلیه دفع میشود. این روند «جذب سیستمیک فلوراید» نامیده میشود. در استفاده موضعی که فلوراید صرفا روی دندانها زده میشود، مکانیسم اثر متفاوت است. در این حالت فلوراید مانع از دست رفتن مواد معدنی سطح دندان میشود و اگر شروع پوسیدگی در نقاطی از مینای دندان وجود داشته باشد، فلوراید با معدنی کردن دوباره این نقاط از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری میکند.
همچنین فلوراید روی میکروارگانیسم‌های دهانی موثر است و سبب کاهش تولید اسید توسط این میکروارگانیسم‌ها میشود. از طرفی، فلوراید وارد مینای دندانهای تازه رویش یافته میشود و باعث افزایش معدنی شدن(اصطلاحا بلوغ مینا) و کاهش آسیب‌پذیری نسبت به پوسیدگی خواهد‌شد. پس فلوراید نه‌تنها در پیشگیری از ضایعه جدید پوسیدگی روی دندان موثر است، بلکه در توقف یا حداقل کند کردن روند پیشروی ضایعات پوسیدگی فعال اولیه روی سطح دندان نقش مهمی دارد.
فلورایدتراپی چیست؟
کاربرد موضعی ماده درمانی فلوراید (تماس مستقیم آن با دندان ها) ساختمان دندان را نسبت به روند پوسیدگی مقاوم کرده و در پیشگیری از ایجاد پوسیدگی های جدید موثر است. از طرفی می تواند حتی باعث توقف یا کند کردن روند پوسیدگی های اولیه ایجاد شده روی دندان ها هم بشود. در بعضی موارد ، دندانپزشک ترجیح می دهد فلوراید موضعی با غلظت بالا را به دندانهای کودک برساند .
آیا فلورایدتراپی برای همه کودکان ضروری است؟
بله، کاربرد موضعی فلوراید در مطب دندانپزشکی برای تمامی کودکان و نوجوانان پیشنهاد میشود حتی اگر کودکی پوسیدگی دندان نداشته باشد، فلوراید موضعی به‌عنوان وسیله‌ای برای افزایش مقدار فلوراید مینای دندان تازه رویش یافته و افزایش مقاومت این دندانها در برابر پوسیدگی توصیه میشود.
فلورایدتراپی چگونه انجام میشود؟
این کار در مطب دندانپزشکی با انواع مختلف فلوراید که می‌تواند به‌صورت ژل ، کف یا موادی به نام «وارنیش» باشد، انجام می‌گیرد. این مواد را دندانپزشک روی دندانها می‌زند. معمولا ژل‌ها و کف‌ها با وسایل مخصوص داخل دهان قرار داده می‌شوند و 4 دقیقه باید داخل دهان باقی بمانند ولی وارنیش‌ها با وسایلی مانند قلم مو صرفا روی دندانها زده می‌شوند. انجام این کار نیازی به بیحسی دندانپزشکی ندارد و برای کودک دردناک نیست. اغلب فلورایدها با طعم‌های مختلفی که برای کودک آزار‌دهنده نباشد، ساخته می‌شوند. انتخاب نوع روش فلورایدتراپی طبق صلاحدید دندانپزشک است.این کار حدود 10 دقیقه طول می کشد. و نیاز به بیحسی موضعی ( تزریق آمپول ) ندارد.
مراحل انجام کار به قرار زیر است:
1- ابتدا سطح کلیه دندانها با مسواک تمیز می شود .
2- سپس دندانها با گاز استریل خشک شده
3- سطح تمام دندانها به وارنیش فلوراید آغشته می شود ( گاهی اوقات یکطرف هر دو فک در یک مرحله و نیم دیگر در مرحله بعد به ژل آغشته می شود)
4- وارنیش فلوراید حدود 4 دقیقه در مجاورت دندان قرار می گیرد.
5- در تمام مراحل پشت کودک حالت عمودی داشته سر کمی به سمت جلو خم می شود تا از بلع فلوراید ممانعت به عمل آید .
6- پس از گذشت 4 دقیقه اضافات ژل با گاز استریل یا پنبه برداشته می شود. در این مرحله کودک آب دهان خود را بطور کامل خارج می کند.
7- کودک نباید بعد از فلورایدتراپی دهانش را بشوید و تا نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن اجتناب کند. و طی این مدت در صورت جمع شدن بزاق در دهان ، آنرا خارج کند.
8- فلوراید تراپی در کودکان زیر 3 سال یا کودکانی که مهارت خارج کردن بزاق (تف کردن ) ندارند ، انجام نمی شود.
9- انجام فلورایدتراپی با صلاحدید دندانپزشک و انجام آن بصورت دوره ای (هر 6 ماه یکبار ) بین 30 تا60 درصد باعث کاهش پوسیدگی می شود.
10- فلورایدتراپی هم برای دندانهای شیری و هم برای دندانهای دایمی قابل انجام است و از سن 4 تا 12 سالگی توصیه می شود .
آیا ممکن است فلورایدتراپی باعث مسمومیت شود؟
نه، در فلورایدتراپی موضعی که در مطب دندانپزشکی انجام میشود، فلوراید به میزان مشخص و با رعایت اصول خاصی استفاده میشود بنابراین بلع فلوراید به حداقل می‌رسد و هیچ‌گونه احتمال مسمومیتی وجود ندارد. مسمومیت فلوراید در استفاده سیستمیک آن هم در صورت بلع مقادیر بسیار بالا ایجاد میشود که بسیار نادر است.
فلوروزیس دندانی چیست؟
در صورتی که در زمان تشکیل دندانها فرد در محیطی باشد که آب آشامیدنی دارای میزان فلوراید بالاتر از حد مجاز باشد، دندان از طریق جریان خون میزان بالای فلوراید را دریافت میکند و این میزان بالاتر از حد مجاز موجب تغییر ترکیب کریستال‌های مینایی میشود و دندان پس از رویش نمای گچی شکل پیدا میکند یا دارای لکه‌های قهوه‌ای میشود. این نما معمولا در همه دندان‌هایی که در زمان تشکیل در معرض آب آشامیدنی با فلوراید بالا باشند، دیده میشود و ممکن است تعدادی از دندانها یا همه دندانهای فرد دچار این نما باشند. فلوروزیس با فلورایدتراپی موضعی در مطب دندانپزشکی اتفاق نخواهد افتاد.
آیا ممکن است فلورایدتراپی برای کودک عوارض داشته باشد؟
فلورایدتراپی در مطب دندانپزشکی هیچ‌گونه عارضه‌ای ندارد.
فلورایدتراپی در چه فواصلی باید انجام شود؟
معمولا دندانپزشک برحسب وضعیت دندانهای کودک فواصل انجام فلورایدتراپی را تعیین میکند. فواصل بین 4 تا 6 ماه برای بیشتر کودکان مناسب است.
آیا دهانشویه‌های حاوی فلوراید واقعا کاربرد و کارآیی دارند؟
محلولهای دهانشویه فلوراید نیز با نامهای متفاوتی در بازار موجود هستند که اغلب این دهانشویه‌ها حاوی سدیم‌فلوراید هستند و شما پس از مشورت با دندانپزشک خود میتوانید اقدام به خرید و مصرف نمائید ، فقط این نکته را به خاطر بسپارید که در کودکان زیر شش سال فقط دندانپزشک اجازه و صلاحیت تجویز فرآورده های دارای فلوراید و یا فلورایدتراپی را دارد و هرگز خودسرانه به کودکان زیر شش سال فلوراید نرسانید. نظارت درست والدین هنگام استفاده از دهانشویه توسط کودک و آموزش خارج کردن کامل دهانشویه از دهان در پیشگیری از پوسیدگی دندانها موثر است.
آیا فلوراید موجود در خمیردندان کافی‌است؟
خمیردندانها حاوی مقادیری از فلوراید هستند، ولی این فلوراید به‌تنهایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندانهای کودک کافی نیست و بهتر است دندانپزشک برحسب وضعیت کودک فلورایدتراپی را انجام دهد.در آزمایشات بعمل آمده روی چند نمونه از خمیردندانها به این نتیجه رسیدند که برخی از آنها میزان کافی فلوراید را دارا نیستندویا به دلیل داشتن جلد فلزی فلوراید موجود در خمیر دندانها جذب دیواره فلزی جلد خمیر دندان می شود .لذا بهتر است ضمن استفاده از خمیر دندان هر شش ماه یکبار نیز به کمک دندانپزشک یا بهداشتکار خود فلوراید کافی به دندان برسانید.
آیا فلوراید تراپی فقط در کودکان مؤثر است؟
خیر. فلوراید تراپی علاوه بر اینکه در کودکان مؤثر می باشد، در موارد ذیل نیز کمک کننده می باشد:
1- در افرادی که دهان خشک دارند، به دلیل مساعد بودن شرایط برای فعالیت باکتری های پوسیدگی زا, احتمال پوسیدگی زیاد می باشد. بنابراین استفاده از فلوراید در این افراد بسیار مؤثر می باشد.
2- در افرادی که دارای ترمیم های دندانی و روکش های زیاد در دهان خود هستند، استفاده منظم از فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی های ثانویه بسیار موثر می باشد.
3- در افراد سرطانی بعد از شیمی درمانی و رادیوتراپی، به دلیل خشک شدن دهان، استفاده از فلوراید بسیار مؤثر می باشد.
4- در اشخاصی که بیماری لثه ای دارند، فلوراید تراپی در پیشگیری از پوسیدگی تأثیر بسزایی دارد.
توصیه ها
- فلوراید تراپی در کودکان زیر 3 سال یا کودکانی که مهارت خارج کردن آب دهان (تف کردن) را ندارند ، انجام نمی شود.
- انجام فلورایدتراپی با صلاحدید دندانپزشک و انجام آن بصورت دوره ای (هر شش ماه یکبار ) بین 30 تا60 درصد باعث کاهش پوسیدگی می شود.
- فلورایدتراپی هم برای دندان های شیری و هم برای دندان های دایمی قابل انجام است.
- استفاده از فلوراید برای خود شما نیز با تجویز دندانپزشک مفید می باشد. در آزمایشات بعمل آمده روی چند نمونه از خمیردندان ها به این نتیجه رسیدند که برخی از آنها به میزان کافی فلوراید ندارند. لذا بهتر است ضمن استفاده از خمیر دندان هر شش ماه یکبار نیز به کمک دندانپزشک یا بهداشتکار خود فلوراید کافی به دندان برسانید.
- این نکته را به خاطر بسپارید که در کودکان زیر شش سال فقط دندانپزشک اجازه و صلاحیت تجویز فرآورده های دارای فلوراید و یا فلورایدتراپی را دارد و هرگز خودسرانه به کودکان زیر شش سال فلوراید نرسانید.
- به یاد داشته باشید که استفاده از فلوراید حتماً باید با تجویز دندانپزشک انجام بگیرد و فقط استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید بدون اجازه دندانپزشک مانعی ندارد.
برای به اشتراک گذاشتن این مطب در شبکه های اجتماعی از لینک های زیر استفاده کنید:
راهنمای ثبت نظرات